De Ethische Cyclus:
In De Ethische Cyclus wordt een Beroeps Moreel Dilemma dat speelt bij vogelpark Avifauna te Alphen aan de Rijn, verder uitgewerkt. Met behulp van een ethische cyclus bestaande uit een morele probleemstelling, probleemanalyse, handelingsmogelijkheden, ethische oordeelsvorming, reflectie en een moreel aanvaardbare handeling, zal worden gekeken naar hoe het dilemma kan worden opgelost. Er zullen een aantal mogelijke handelingen volgen die zullen worden beoordeeld volgens Ethische Theorieën. Uiteindelijk zal de handeling die moreel het meest juist is de uitkomst bieden.
- Morele probleemstelling
Een omschrijving van het probleem is als volgt:
Bij dierentuinen, en dus ook bij Avifauna is het zo dat veel dieren in een hokje worden gestopt. Er is een heel goede reden voor nodig om dit überhaupt te mogen doen. Echter bij de doelstellingen van Avifauna zoals dierwelzijn, natuurbescherming en soortenbehoud, is dit nodig. Hierbij is het belangrijk om kinderen door middel van educatie voorlichting te geven, door onder andere kinderen in contact met dieren te laten komen. Het is namelijk noodzakelijk om de begrippen dierwelzijn, natuurbescherming en soortenbehoud ietwat tastbaarder te maken, want een kind kan niet gemakkelijk worden duidelijk gemaakt dat een papegaaiensoort ergens in de Amazone zijn of haar hulp nodig heeft. Dit komt doordat het kind nauwelijks weet wat een papegaai is en niet te verwachten valt dat een kind al weet wat of waar de Amazone ligt of is.
Doordat de begrippen tastbaarder worden gemaakt voor het kind, wordt de kans groter dat dit kind later mee zal werken aan bescherming van natuur en dieren. Dit is een reden voor Avifauna om dieren in gevangenschap te houden. Het probleem is echter dat er altijd mensen zijn die tegen dit principe zijn en dierwelzijn boven alles stellen.
Ook al staat dierwelzijn bij Avifauna hoog in het vaandel, de dieren leven toch in gevangenschap, waarbij hun welzijn enigszins wordt geschaad.
De morele probleemstelling is als volgt:
Kan Avifauna dieren in gevangenschap te houden, om de begrippen dierwelzijn, natuurbescherming en soortenbehoud tastbaarder te maken voor kinderen, met als doel dat er een grotere kans bestaat dat deze kinderen later meewerken aan de bescherming van dieren en natuur, ook al conflicteert dit met welzijn van deze dieren?
- Probleemanalyse
De betrokkenen en hun belangen:
Avifauna:
Kinderen middels educatie doelstellingen van het park duidelijk maken, goede reputatie, dierwelzijn en goede verzorging, soortenbehoud, natuurbescherming, genoeg bezoekers
Kinderen:
Dieren zien, leuke en educatieve spellen, leuke dag in Avifauna
Dieren:
Genoeg ruimte, natuurlijk gedrag kunnen uitoefenen, vrij van pijn, vrij van stress, vrij van ongerief, genoeg eten en drinken, ofwel een goede verzorging.
Dierenbeschermingsorganisaties:
Dierwelzijn en goede verzorging van onder andere dierentuindieren.
De waarden die in het geding zijn:
Dierwelzijn
Soortenbehoud
Natuurbescherming
Goede educatie
Goede reputatie
De feiten waarover onenigheid bestaat:
Ook al staat bij Avifauna dierwelzijn hoog in het vaandel; het is niet zeker dat dieren die in gevangenschap leven per definitie een goed leven hebben.
- Handelingsmogelijkheden
Avifauna stopt met het houden van dieren en daarmee ook met educatie.
Avifauna gaat door met het houden van dieren en daarmee ook met educatie.
Avifauna gebruikt een andere methode waarbij dieren niet in gevangenschap leven, of waarbij levende dieren niet aan te pas hoeven te komen, met betrekking tot educatie.
- Ethische oordeelsvorming
- Vanuit eigen intuïtie
- Vanuit Utilisme
- Vanuit Kant
- Vanuit Deugden
- Vanuit Zorgethiek
Met behulp van bovengenoemde Ethische Theorieën worden de handelingsmogelijkheden ethisch beoordeeld en zal blijken welke handeling moreel het meest juist is.
Vanuit eigen intuïtie:
- Als Avifauna stopt met het houden van dieren en daarmee ook met educatie, dan zullen deze dieren vrij zijn. Echter zal de kans zeer klein zijn dat deze oplossing het mondiale probleem hiermee oplost. Andere dierentuinen zullen doorgaan met de gang van zaken en deze dieren zullen in gevangenschap blijven leven. Ook kan de educatie op deze manier niet worden voortgezet, waardoor kinderen zich niet bewust kunnen worden van de bescherming die de dieren en de natuur nodig hebben.
- Als Avifauna doorgaat met het houden van dieren en daarmee ook met educatie, kan de educatie nog steeds doorgaan. De kinderen wordt op deze manier nog steeds geleerd dat bescherming van dieren en natuur erg belangrijk is. Echter is het morele probleem nog niet opgelost, de dieren leven nog steeds in gevangenschap en hiermee zullen de dierenbeschermingsorganisaties het niet mee eens zijn.
- Als Avifauna een andere methode gebruikt waarbij dieren niet in gevangenschap leven, of waarbij levende dieren niet aan te pas hoeven te komen, met betrekking tot educatie, ondervinden dieren ook geen hinder. Hierbij zal het ook mogelijk kunnen zijn om kinderen deze belangrijke les te leren en dierenbeschermingsorganisaties zullen er geen probleem mee hebben, omdat er geen dieren worden gebruikt of geen hinder ondervinden. Echter zal het moeilijk worden om het begrip dier en dierwelzijn goed tastbaar te maken.
Vanuit de eigen intuïtie is het voor de hand liggend om niet te stoppen met het houden van de dieren en het geven van educatie. Echter omdat het lastig is om een nieuwe manier te bedenken waarbij dieren geen hinder ondervinden of helemaal geen dieren bij worden gebruikt, zou de meest handige keuze zijn: doorgaan met het houden van dieren en het geven van educatie, onder de voorwaarde dat het dierwelzijn hoog in het vaandel staat en er ook naar gehandeld wordt.
Utilisme:
Volgens het Utilisme zal de handeling moreel het meest juist zijn als deze het meeste geluk voor het grootste aantal mensen biedt.
Avifauna stopt met het houden van dieren en daarmee ook met educatie.
Betrokkenen | Positieve gevolgen | Negatieve gevolgen | ||
Avifauna | Zal geen goede reputatie meer hebben en bezoekers zullen niet meer komen. Zal niet meer in staat zijn kinderen educatief bij te brengen dat het beschermen van natuur en dieren belangrijk is. | -- | ||
Kinderen | Kunnen niet meer een leuk dagje uit bij Avifauna. | - | ||
Dieren | Zullen geen hinder meer ondervinden voor het normaal leiden van hun leven. | + | Zullen geen verzorging meer krijgen en zullen ergens anders naartoe moeten. | - |
Dierenbeschermingsorganisaties | Zullen geen hinder meer ondervinden voor de rechten van de dieren. | + | ||
Totaal | 2 | 4 | ||
Avifauna gaat door met het houden van dieren en daarmee ook met educatie.
Betrokkenen | Positieve gevolgen | Negatieve gevolgen | ||
Avifauna | Bezoekers zullen blijven komen. Doelstellingen kunnen met behulp van educatie worden behaald. | ++ | ||
Kinderen | Kunnen dieren bezichtigen. Kunnen een leuk, educatief programma volgen. | ++ | ||
Dieren | Worden goed verzorgd. | + | Leven nog steeds in gevangenschap | - |
Dierenbeschermingsorganisaties | De dieren leven nog steeds in gevangenschap | - | ||
Totaal | 5 | 2 | ||
Avifauna gebruikt een andere methode waarbij dieren niet in gevangenschap leven, of waarbij levende dieren niet aan te pas hoeven te komen, met betrekking tot educatie.
Betrokkenen | Positieve gevolgen | Negatieve gevolgen | ||
Avifauna | Er kan nog steeds educatie gegeven worden. De doelstellingen kunnen nog steeds behaald worden. | ++ | Zal tijd, energie en geld moeten steken in een nieuw creatief idee. Er zullen minder bezoekers komen. | -- |
Kinderen | Het is een leuk, educatief dagje uit. | + | Er zijn geen dieren meer om te bezichtigen. | - |
Dieren | Er wordt geen hinder ondervonden. | + | ||
Dierenbeschermingsorganisaties | Er wordt bij de dieren geen hinder ondervonden. | + | ||
Totaal | 5 | 3 | ||
Hieruit blijkt dat de handeling waarbij Avifauna stopt met het houden van dieren en het geven van educatie, meer negatieve dan positieve gevolgen heeft. De handeling waarbij de dieren en de educatie gehouden worden en de handeling waarbij dieren worden vervangen of in ieder geval geen hinder ondervinden, blijken evenveel positieve punten te hebben. Echter blijkt dat het aanhouden van dieren en educatie het minst aantal negatieve punten bevat en daarmee volgens het utilisme moreel meest verantwoord is.
Kant:
Volgens de filosoof Kant zou gehandeld moeten worden via het universaliseringsbeginsel en het respectbeginsel. Een handeling volgens het universaliseringsbeginsel houdt in dat men moet handelen volgens datgene waarvan je zou kunnen willen dat het een wet wordt. Een handeling via het respectbeginsel houdt in dat men moet handelen zodat de persoon nooit enkel als middel wordt gebruikt maar ook als doel, ook moet degene de mogelijkheid hebben om keuzes te kunnen maken.
Avifauna stopt met het houden van dieren en daarmee ook met educatie:
De wet zou luiden: Wanneer je doelstellingen conflicteren met het dierwelzijn, dan zal het bedrijf moeten worden gestaakt.
Dit zou geen wenselijke wet zijn, men zou namelijk in eerste instantie kunnen proberen het dierwelzijn te verbeteren.
Volgens het respectbeginsel: Als Avifauna zou stoppen met de bedrijfsvoering hebben de dieren, noch de kinderen een keus op vrijwillige basis.
Avifauna gaat door met het houden van dieren en daarmee ook met educatie:
De wet zou luiden: Om gewenste doelstellingen te halen, zullen het houden van dieren en het geven van educatie noodzakelijk zijn.
Deze wet zou goed toepasbaar kunnen zijn, omdat met deze middelen de doelstellingen gehaald kunnen worden. Als de bedrijfsvoering goed wordt doorgevoerd ondervindt niemand hier hinder van.
Volgens het respectbeginsel: Weliswaar hebben dieren geen vrijwillige keus, als Avifauna besluit om door te gaan met de bedrijfsvoering, echter hebben bezoekers en kinderen dit wel. Zij kiezen er bijvoorbeeld voor om Avifauna wel of niet te bezoeken.
Avifauna gebruikt een andere methode waarbij dieren niet in gevangenschap leven, of waarbij levende dieren niet aan te pas hoeven te komen, met betrekking tot educatie:
De wet zou luiden: Wanneer er geen andere oplossing is om het dierwelzijn te verbeteren, zal naar andere mogelijkheden worden gezocht.
Deze wet zou wensbaar worden geacht. Men ervaart het altijd als prettig als er voor onoplosbare problemen toch creatief naar andere mogelijkheden wordt gezocht.
Volgens het respectbeginsel: Avifauna zou hier in deze omstandigheid geen vrijwillige keus hebben voor het overstappen naar een gedeeltelijk diervrije oplossing.
Na Kant’s theorie te hebben toegepast blijkt dat het stoppen met het houden van de dieren en geven van educatie niet toepasbaar is op het universaliseringsbeginsel en het respectbeginsel. Deze handeling valt dus af. Echter blijken de handelingen met betrekking tot doorgaan met de bedrijfsvoering en het toepassen van de alternatieve bedrijfsvoering wel mogelijk te zijn volgens Kant.
Deugden:
De Deugdenethiek is gebaseerd op de karaktereigenschappen van de mens of een onderneming, die aanwezig zouden moeten zijn bij het handelen in een bepaalde situatie.
Voorbeelden van deugden die Avifauna zou moeten bezitten zijn:
Zorgvuldigheidsbeginsel:
Bij het nemen van beslissingen dient zorgvuldig gehandeld te worden, waarbij geen fouten worden gemaakt en betrokkenen tijdig worden geïnformeerd.
Vertrouwensbeginsel:
Avifauna zou de in vertrouwen genomen informatie niet mogen schaden.
Gelijkheidsbeginsel:
Avifauna dient werknemers, bezoekers, in gelijke gevallen gelijk te behandelen.
Zorgethiek:
Hier wordt de relatie met de probleemeigenaar en de betrokkenen in ogenschouw genomen. Met behulp van bepaalde houdingen als mededogen, aandacht, zorgzaamheid, toezicht en vertrouwen, kan de probleemeigenaar handelen naar degene met een, voor de probleemeigenaar, belangrijke rol.
Avifauna stopt met het houden van dieren en daarmee ook met educatie:
Bij deze overweging moet de zorg van de dieren overgedragen worden naar een andere welwillende instantie, hiermee verliest Avifauna haar zorgzaamheid en toezicht over de dieren.
Ook zal de educatie weggaan bij deze beslissing, Avifauna zal hiermee de aandacht van en voor kinderen verliezen.
Avifauna zou het vertrouwen kunnen winnen van een dierenbeschermende organisatie als blijkt dat de dieren goed terecht komen.
Avifauna gaat door met het houden van dieren en daarmee ook met educatie:
Hiermee zal Avifauna de zorgzaamheid voor de dieren houden en de dieren een goed leven bieden.
De aandacht van en voor de kinderen blijft bestaan met deze beslissing en ook hier kan het vertrouwen van een dierenbeschermende organisatie worden gewonnen. Dit kan mogelijk gemaakt worden door deze organisatie duidelijk te maken dat de dieren goed verzorgd zullen worden, ook al leven ze in gevangenschap.
Avifauna gebruikt een andere methode waarbij dieren niet in gevangenschap leven, of waarbij levende dieren niet aan te pas hoeven te komen, met betrekking tot educatie:
Er zal veel aandacht worden besteed aan de nieuwe creatieve oplossing die de dieren in gevangenschap zal vervangen.
Met deze oplossing zal ook veel aandacht worden besteed aan educatieve doeleinden voor kinderen.
Dierenbeschermende instanties zullen hier verder weinig mee te maken hebben, tenzij Avifauna besluit dieren op een andere manier te huisvesten.
- Reflectie
De kritiekpunten zijn:
Utilisme:
- geluk is niet objectief meetbaar
- het kan leiden tot uitbuiting
- de gevolgen zijn onvoorspelbaar, onbekend of onzeker
- het negeert persoonlijke relaties
- een lege morele theorie
Kant:
- geeft geen oplossing bij tegenstrijdige normen
- is erg streng, het laat geen uitzonderingen toe
- heeft geen oog voor de gevolgen van een handeling
Deugden:
- geeft geen concrete aanwijzingen over hoe er gehandeld dient te worden
- scheppen wel verwachtingen, maar zijn geen maatstaf voor een oordeel over het handelen
- het hebben van juiste deugden is nog geen garantie voor moreel juist handelen
Zorgethiek:
- het is vaak onduidelijk wat “zorg” precies inhoudt
- geeft geen concrete aanwijzingen over hoe er gehandeld dient te worden.
Echter zal het belangrijkste kritiekpunt zijn dat de eigen mening, onbewust, sterk in de ethische beoordelingen wordt doorgevoerd. Hierdoor is het praktisch onmogelijk om een eerlijke, onpartijdige beoordeling te vormen.
- Moreel aanvaardbare handeling
Vanuit bovenstaande theorieën, toepassingen en toelichtingen blijkt dat de handeling waarbij Avifauna doorgaat met het houden van dieren en het geven van educatie, het beste uit de bus komt.
Op de tweede plaats blijkt de handeling waarbij Avifauna dieren niet in gevangenschap houdt, of waarbij levende dieren niet aan te pas hoeven te komen, met betrekking tot educatie, het beste uit te komen. En op de derde en laatste plaats staat de handeling waarbij Avifauna stopt met het houden van dieren en educatie, dit is dus niet aan te raden.
